Phong tục tập quán là thói quen thuộc về cuộc sống của con người được truyền từ đời này sang đời khác, từ năm này sang năm khác. Và trở thành một thứ không thể thiếu vào các dịp quan trọng như tết, hoặc các ngày lễ
Trong bài viết này mình sẽ cùng các bạn tìm hiểu xem phong tục tập quán là gì ? Và các phong tục tập quán ở Việt Nam. Hãy cùng mình theo dõi bài viết bên dưới !
Mục Lục
1. Khái niệm tập quán là gì?
Tập quán được hiểu là lối sống của một tập thể, tổ chức hoặc quần thể sinh vật lớn được tạo thành như một thói quen trong đời sống, sản xuất, sinh hoạt được công nhận và coi như một quy ước chung của toàn bộ mọi cá nhân sống trong tổ chức, quần thế đó.
Một VD Điển hình đấy là tập quán di trú của các loài chim, tập quán ngủ đông của loài gấu khi mùa đông về. Hoặc là ở một số dân tộc có tập quán di canh di cư để tìm vùng đất mới thích hợp hơn cho việc chăn thả gia súc.
2. Định nghĩa phong tục là gì?
Phong tục là những nghi thức thuộc về đời sống của con người được tạo thành qua nhiều thế hệ và được công nhận như một phần trong nếp sống của cộng đồng. Phong tục được truyền thừa từ thế hệ này sang thế hệ khác, không có tính bắt buộc và chỉnh sửa theo từng quần thể, dân tộc cũng như tôn giáo không giống nhau
Có thể ví dụ một số phong tục thường nghe như: phong tục cưới hỏi, phong tục ma chay, đặc biệt là việc xây dựng nhà cửa, xây mộ phần cho người thân,…
Xem thêm : Văn hóa ẩm thực Thái Lan : Độc đáo , phong phú và đa dạng
3. Phong tục tập quán là gì?
Từ hai khái niêm trên có thể hiểu rằng: Phong tục tập quán là toàn bộ thói thân thuộc về đời sống của con người được xác nhận bởi một cộng đồng, quần thể và coi đó như một nếp sống truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Tùy thuộc theo mỗi địa phương và tín ngưỡng khác nhau, phong tục tập quán ở mỗi quần thể sẽ có những sự khác biệt với nhau.
Có thể coi những phong tục tập quán này là nét đặc trưng của mỗi dân tộc trên toàn cầu và cần được duy trì bảo tồn. Tuy rằng lối sống tối tân đã và đang xóa nhòa ranh giới giữa mỗi quốc gia với nhau tuy nhiên cho đến tại thời điểm này, đa phần các dân tộc vẫn giữ được phong tục tập quán, bản sắc của dân tộc mình
4. Đặc điểm phong tục tập quán đất nước ta là gì?
Với hơn 54 dân tộc anh em cùng sinh sống, vì vậy phong tục nước ta vô cùng đa dạng và đa dạng. Một phần do dân tộc Kinh chiếm đại đa số, một phần công tác tuyên truyền phổ biến chưa được đẩy mạnh do đó, đa số chúng ta chỉ biết tới những phong tục tập quán của người Kinh là chính.
Tuy vậy nếu như quý khách muốn tìm hiểu về phong tục tập quán của những dân tộc khác thì có thể nghiên cứu qua rất nhiều tài liệu công phu được bán tại các nhà sách lớn
Một vài phong tục tập quán nổi tiếng được đề cập đến nhiều nhất có lẽ đấy là phong tục cưới xin và ma chay. Dựa trên nền công nghiệp lúa nước vì vậy đời sống của người Việt đa số là gắn bó với quê hương, xóm giếng vì vậy những phong tục tập quán của người Việt luôn đề cao sự gắn bó đoàn kết giữa gia đình, hàng xóm với nhau
5. Các phong tục tập quán , truyền thống của Việt Nam
1. Tống cựu nghinh tân
Cả nhà cùng nhau dọn dẹp nhà cửa là một truyền thống gắn kết tình cảm của cả gia đình
Những ngày cuối năm, người Việt có phong tục quét dọn nhà cửa sạch sẽ, mua sắm đồ sử dụng, áo quần mới. Người lớn cũng dặn dò con cháu, trong giây phút chuyển giao sẽ không cãi cọ, không trách phạt hay mắc lỗi. Những người có hiềm khích với nhau cũng xí xóa hết, giây phút năm mới chỉ chúc tụng nhau những gì tốt lành và may mắn.
2. Đưa ông Táo về trời
Ngày từ ngày 23 tháng Chạp, các gia đình nước ta đã dọn dẹp sạch sẽ nhà bếp để cúng ông Công, ông Táo, lễ cúng truyền thống nên có cá vàng để tiễn ông về trời, mong ông sẽ báo cáo với Ngọc Hoàng những điều tốt vì theo quan niệm dân gian đây chính là ngày mà Ngọc Hoàng sẽ trách phạt hay thưởng gia chủ dựa trên những gì mà ông Táo báo cáo.
3. Phong tục tập quán về gói bánh Chưng, bánh Tét
Bánh Chưng, bánh Tét là một món chưa bao giờ có thể thiếu trong dịp Tết cổ truyền của dân tộc
Truyền thống gói bánh chưng, bánh dày thuộc một phần không thể thiếu của ngày Tết cổ truyền đất nước ta. Bánh chưng hình vuông, màu xanh, tượng trưng cho Đất – Âm. Bánh dầy hình tròn, màu trắng, tượng trưng Trời – Dương, thể hiện triết lý Âm – Dương.
Bánh chưng dành cho Mẹ, bánh dày giành cho Cha. Bánh chưng bánh dày là thức ăn trang trọng, cao quý nhất để cúng Tổ tiên, thể hiện tấm lòng uống nước nhớ nguồn, nhớ công ơn sinh thành dưỡng dục to lớn, bao la như trời đất của cha mẹ.
Xem thêm : Văn hóa ở Dubai : Đôi nét văn hóa đặc trưng ở Dubai
4. Chơi hoa ngày Tết
Ngày Tết, người Việt thường mua những cây hoa tượng trưng cho sự may mắn như: đào, mai, quất..để xua đuổi tà ma, cầu cho một năm mới luôn vui vẻ, hạnh phúc, thịnh vượng, viên mãn cho cả gia đình.
5. Chưng mâm ngũ quả
Bày mâm ngũ quả cũng là một phong tục không thể thiếu trong ngày Tết của các gia đình Việt. Mâm ngũ quả tượng trưng cho Kim- Mộc- Thủy- Hỏa- Thổ, 5 yếu tố cấu thành nên vũ trụ theo quan niệm của Khổng giáo với nghĩa chung sâu sắc, gắn liền vơi sụ hiếu thảo và mong muốn những điều tốt đẹp sẽ đến trong năm mới.
6. Thăm mộ tổ tiên
Con cháu thường đi thăm mộ tổ tiên từ khoảng 23 đến 30 tháng chạp, sửa sang, dọn dẹp để bày tỏ lòng hiếu thảo và mời vong linh tổ tiên về với con cháu.
7. Phong tục tập quán về cúng giao thừa
Thời khắc giao thừa luôn cung cấp những cảm giác thiêng liêng cho mỗi con người Việt
Cúng giao thừa thường phải làm hai lễ, một lễ cúng trong nhà và một lễ cúng ngoài trời. Sở dĩ việc người Việt Nam làm lễ cúng giao thừa vì niềm tin rằng: Một năm khởi đầu, ắt nên có kết thúc. Ý nghĩa của buổi lễ cũng là: bỏ hết đi những ân oán năm cũ, nghinh đón năm mới đến với tài lộc và những điều tốt đẹp.
8. Xông đất
Xông đất là một phong tục rất quan trọng của người đất nước ta vì họ quan niệm rằng, người xông đất sẽ quyết định cả một năm vui vẻ, phát đạt hay không may mắn của mình.
Vì thế, họ thường mời những người có vận may, có tuổi hợp với chủ nhà đến xông đát vì họ tin rằng, người đấy sẽ mang may mắn, điềm lành trong suốt cả một năm. Người xông đất phải ăn mặc chỉnh tề, sau đó phải đi hết 1 vòng quanh nhà với hi vọng may mắn sẽ luôn tràn đầy.
9. Xuất phát đầu năm
Ngày mồng một đầu năm, người Việt Nam thường chọn giờ đẹp, hướng đẹp để xuất hành, hi vọng có năm mới may mắn mỗi khi bước chân ra khỏi nhà.
10. Chúc Tết và Mừng tuổi
Những lời chúc dành cho nhau kèm theo những phong bao lì xì đỏ luôn cung cấp cảm giác bình yên, niềm vui, sự hạnh phúc
Người Việt có phong tục đi chúc Tết họ hàng, bạn bè trong những ngày Tết. Thường trong sáng mồng một Tết, con cháu sẽ tới chúc thọ, mừng tuổi ông bà, cha mẹ mình.
Sau đấy, con cháu được ông bà, cha mẹ mừng tuổi lại những đồng tiền mới đựng trong phong bao lì xì màu đỏ để lấy may kèm theo những lời chúc các con cháu hay ăn chóng lớn, học hành giỏi giang, hạnh phúc, vui vẻ trong năm mới. Tiền mừng tuổi không cần thiết ở số tiền nhiều hay ít mà quan trọng ở ý nghĩa.
Tạm kết :
Bài viết này mình vừa giới thiệu với các bạn và cùng các bạn tìm hiểu về các phong tục tập quán ở Việt Nam và các khái niệm về điều đó. Mong rằng bài viết này sẽ giúp các bạn hiểu thêm về khái niệm phong tục tập quán cũng như những phong tục ở Việt Nam. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết !
Như Hoan – Tổng hợp, chỉnh sửa” (Nguồn tổng hợp: phodongvillage.com, cphaco.vn, … )
